بارکد به‌عنوان یک ابزار پرکاربرد در دنیای تجارت، صنعت و فناوری اطلاعات شناخته می‌شود. بارکدها به بیان ساده مجموعه‌ای از الگوهای تصویری هستند که از خطوط موازی دوبعدی تشکیل شده‌اند. این خطوط موازی به کمک دستگاه‌های اسکنر، خوانده شده و اطلاعات مربوطه را انتقال می‌دهند. اما بارکد چیست و چرا به‌کارگیری آن در کسب‌وکارها ضروری است؟
در این مقاله به بررسی این مفهوم، کاربردها، مزایا، معایب و شیوه‌های ایجاد و استفاده از بارکد خواهیم پرداخت.
بارکد چیست؟
بارکد یک تصویر رمزنگاری شده از اطلاعات است. در بارکدها با استفاده از کدگذاری خاص، داده‌ها و اطلاعات را به‌صورت خطوط موازی یک‌بعدی یا دوبعدی ذخیره می‌کنند. این تصاویر رمزنگاری شده برای ذخیره اطلاعاتی مانند شماره محصول، قیمت و یا شناسه خاص طراحی می‌شوند. این اطلاعات با استفاده از دستگاه‌های اسکن بارکد قابل خواندن است.
وظایف بارکد
- ذخیره اطلاعات مربوط به محصول یا خدمات
- تسریع فرایند شناسایی و مدیریت کالاها
- کاهش خطاهای انسانی در ورود اطلاعات
- ردیابی محصولات در زنجیره تأمین
کاربرد بارکد چیست؟
بارکدها به واسطه نقشی که در انتقال اطلاعات به شکلی خلاصه و با امنیت بالا ایفا می‌کنند؛ در بسیاری از صنایع به کار گرفته می‌شوند. از جمله موارد استفاده بارکدها در زیر عنوان شده‌اند:
· صنایع خرده‌فروشی
در انواع فروشگاه‌ها و مغازه‌ها می‌توانید حضور بارکدها و اسکنرهای مخصوص آنها را مشاهده نمایید. بدین شکل مواردی مانند ثبت قیمت، اطلاعات کالا و همچنین بررسی موجودی کالا به‌سرعت و با کمترین خطا انجام می‌شود. صنایع خرده‌فروشی مانند فروشگاه‌های مواد غذایی، سوپرمارکت‌ها و مغازه‌ها اغلب تراکم مشتری بالایی دارند. ازاین‌رو سرعت و دقت در بررسی اطلاعات و موجودی کالا، از اهمیت بالایی برای آنها برخوردار است.
· داروسازی و پخش محصولات بهداشتی و درمانی
در صنایع داروسازی علاوه بر سرعت و دقت در ثبت اطلاعات محصول، امکان ردیابی داروها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. وجود بارکدهایی که باکیفیت بالا رمزنگاری شده و حاوی اطلاعاتی درمورد اصالت، سلامت و قانونی‌بودن دارو هستند؛ بروز تخلف را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
· صنایع حمل‌ونقل و لجستیک
با استفاده از بارکدها می‌توان به‌سادگی تمامی بسته‌های پستی و مرسولات را پیگیری نمود. ثبت اطلاعات و وضعیت حمل‌ونقل آنها در هر پایانه تنها با یک اسکن چندثانیه‌ای صورت می‌پذیرد. فناوری بارکدها و بارکد اسکنرها توانسته‌اند پیگیری محصولات انبارها، بارهای ارسالی و دریافتی و… را با کمترین خطا و بالاترین سرعت پیش ببرند.
· بخش تولید و مدیریت ارتباطات ثانوی
تعریف این تصاویر رمزنگاری شده برای انواع محصولات، دستگاه‌ها و قطعات به مدیریت هر چه‌بهتر بخش تولید و ایجاد هماهنگی بیشتر میان سایر بخش‌های یک سازمان مانند کارخانه، انبار، مرسوله و… کمک می‌کند. لازم به ذکر است استفاده از بارکد به حفظ امنیت اطلاعات در این بخش‌ها نیز منجر می‌شود.
انواع بارکد چیست؟
تا به اینجا با پاسخ سؤال (بارکد چیست؟) و کاربردهای آن آشنا شدید. حال نوبت آن است تا با انواع بارکدها و ویژگی‌های هر یک به بیان ساده آشنا شوید. به‌طورکلی بارکدها به دودسته زیر تقسیم می‌شوند:
1. بارکدهای خطی (یک‌بعدی)
این نوع بارکد شامل خطوط موازی است که اطلاعات را به‌صورت افقی ذخیره می‌کند. از نمونه رایج‌ترین انواع بارکدهای خطی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- EAN-13: پرکاربرد در صنایع خرده‌فروشی
- UPC: بارکد اختصاصی قابل‌استفاده در ایالات متحده و کانادا
- Code 39: مناسب برای مدیریت انبار
- بارکدهای دوبعدی (ماتریسی)
این بارکدها اطلاعات بیشتری را در فضای کوچک‌تر ذخیره می‌کنند و قابلیت اسکن از زوایای مختلف را دارند. از نمونه بارکدهای ماتریسی رایج در موقعیت‌های مختلف می‌توان موارد زیر را نام برد:
- QR Code: مناسب برای استفاده در تبلیغات، پرداخت آنلاین، منو رستوران‌ها، لینک کتاب و کاتالوگ و موارد مشابه
- Data Matrix: استفاده در صنایع پزشکی و الکترونیک
- PDF417: کاربرد در اسناد و کارت‌های شناسایی
مهم است باتوجه‌به صنعت، موقعیت استفاده، حجم اطلاعات، مدل بسته‌بندی محصول و مواردی ازاین‌دست، نوع بارکد مناسب خود را انتخاب نمایید.
تفاوت میان انواع بارکد چیست؟
بهتر است باتوجه‌به نیاز خود از یک متخصص برای انتخاب بارکد مناسب و استفاده از آن مشورت بگیرید تا بهترین انتخاب ممکن را داشته باشید. بااین‌وجود در زیر تفاوت‌های اساسی بین انواع بارکد را برایتان عنوان کرده‌ایم:
- بارکدهای دوبعدی در فضای کمتر، اطلاعات بیشتری را ذخیره می‌کنند.
- بارکدهای دوبعدی برای ذخیره اطلاعات حجیم‌تر مناسب هستند.
- بارکدهای دوبعدی را می‌توان از چندین وجه اسکن نمود.
- بارکدهای یک‌بعدی به فضای بیشتری برای چاپ نیاز دارند.
- بارکدهای یک‌بعدی امکان ذخیره حجم بالایی از اطلاعات را ندارند.
- تنها به شکل افقی می‌توان بارکدهای یک‌بعدی را اسکن نمود.
مزایا و معایب استفاده از انواع بارکد چیست؟
مزایای استفاده از بارکدها:
- افزایش سرعت و دقت فرایندهای ورود اطلاعات
- امکان پیگیری و ردیابی سریع محصولات در زنجیره تأمین
- کاهش هزینه نیروهای انسانی برای بررسی اطلاعات محصولات
- یکپارچگی داده‌ها و اطمینان از عدم خطا میان آنها
معایب استفاده از بارکدها:
- خراشیدگی یا مخدوش‌شدن بارکد ممکن است باعث عدم خواندن و رمزگشایی آن شود.
- برای اسکن و خوانش بارکدها به دستگاه‌های خاص نیاز است.
نکات مهم در چاپ بارکد
باتوجه‌به اینکه در خوانش بارکدها، مسائلی مانند وضوح، کیفیت و محل چاپ مهم هستند؛ بایستی در پروسه چاپ بارکد به نکات زیادی توجه داشته باشید. از جمله این نکات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کیفیت چاپ: استفاده از پرینترهای مناسب بادقت بالا.
- اندازه بارکد: تطبیق اندازه بارکد با دستگاه اسکنر.
- مواد چاپ: انتخاب مواد مقاوم در برابر شرایط محیطی.
- بررسی قبل از استفاده: اطمینان از صحت اطلاعات بارکد.
در اغلب موارد چاپ بارکد روی یک لیبل یا برچسب به‌صورت جداگانه انجام می‌شود. این شیوه به خوانایی بهتر بارکدها و امکان اتصال آنها در هر نقطه دلخواه کمک می‌کند. شما می‌توانید با خرید انواع لیبل و ریبون لیبل پرینتر باکیفیت برای چاپ بارکدها؛ خیالتان را از بابت خوانایی، وضوح و ماندگاری آنها آسوده نمایید.
در مجموعه آرال علاوه بر امکان دریافت مشاوره رایگان درمورد هر محصول و انتخاب مناسب‌ترین کالا، می‌توانید لیبل و ریبون را با بالاترین کیفیت و مناسب‌ترین قیمت دریافت خریداری نمایید. برای دریافت اطلاعات بیشتر همین‌الان از طریق شماره 41538-021 با ما تماس بگیرید.
نحوه گرفتن بارکد برای محصول
چنانچه قصد دارید روی محصولات خود بارکد درج کنید و با پروسه آن آشنا نیستید؛ در زیر مراحل گرفتن بارکد برای محصولات را به شکلی خلاصه ذکر کرده‌ایم:
- انتخاب استاندارد بارکد: باتوجه‌به نوع محصول و صنعت.
- ثبت محصول: از طریق سازمان‌های معتبر برای دریافت شناسه.
- تولید بارکد: استفاده از نرم‌افزارهای طراحی بارکد.
- چاپ بارکد: انتخاب چاپگر و تجهیزات چاپ مناسب برای تولید بارکد باکیفیت.
نتیجه‌گیری
بارکد ابزاری کلیدی برای مدیریت دقیق‌تر اطلاعات محصولات و تسریع فرایندهای تجاری است. شناخت فواید بارکد چیست و انواع مختلف آن می‌تواند کسب‌وکارها را در انتخاب و استفاده صحیح از این فناوری یاری کند. از طرف دیگر، رعایت نکات مهم در چاپ و بررسی بارکد باعث افزایش کارایی این ابزار خواهد شد. با درنظرگرفتن نیازهای خاص خود، می‌توانید بهترین نوع بارکد را انتخاب و با رعایت استانداردها از مزایای آن بهره‌مند شوید.
